Αιανή

Kεφαλοχώρι με 2.074 κατοίκους, η Αιανή - παλαιότερα ονομαζόταν Kάλλιανη - είναι χτισμένη σε κατάφυτη περιοχή. Σε απόσταση 1,5 χλμ ΒΑ από το σύγχρονο οικισμό, σε περιοχή κατοικημένη από τους Νεολιθικούς Χρόνους, η Αρχαιολογική Υπηρεσία άρχισε (από το 1983) να αποκαλύπτει μια αρχαία πόλη στα επάλληλα πλατώματα του λόφου που φέρει την ονομασία Μεγάλη Ράχη, καθώς και εκτεταμένα νεκροταφεία γύρω από αυτήν. Η πόλη που βρισκόταν εδώ - έχει ταυτιστεί με βεβαιότητα με τη γνωστή από τις πηγές Aιανή, πρωτεύουσα του βασιλείου της Eλίμειας ή Ελιμιώτιδας, από τα ισχυρότερα της Άνω Μακεδονίας - υπήρξε αξιόλογο κέντρο παραγωγής της λεγόμενης μακεδονικής αμαυρόχρωμης κεραμικής κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, γνώρισε δε περίοδο ακμής ήδη από τους Υστεροαρχαϊκούς και τους Κλασικούς Χρόνους (τέλη 6ου με αρχές 5ου-4ος αι. π.Χ.). Διέθετε νομισματοκοπείο, εργαστήρια κεραμικής, μεταλλοτεχνίας, πλαστικής και κοροπλαστικής, είχε δε πολιτιστικές και εμπορικές σχέσεις με τον υπόλοιπο ελληνισμό. Ο οικισμός εγκαταλείφθηκε τον 1ο αι. π.Χ. Η Αιανή απέχει 22 χλμ N από την πρωτεύουσα.