Growth vs Fixed Mindset: Ποιος τρόπος σκέψης θα σε οδηγήσει στην επιτυχία;

Πολλοί πιστεύουν πως η επιτυχία είναι κάτι που έρχεται μόνο σε λίγους τυχερούς. Ωστόσο, σύμφωνα με κάποιους ψυχολόγους, η επιτυχία δεν εξαρτάται από το φυσικό ταλέντο κάποιου. Πιο συγκεκριμένα, η κοινωνική ψυχολόγος Carol Dweck εισήγαγε τις έννοιες του fixed mindset (σταθερός τρόπος σκέψης) και growth mindset (αναπτυξιακός τρόπος σκέψης). Τα άτομα που ανήκουν στην πρώτη κατηγορία πιστεύουν πως η επιτυχία είναι αποτέλεσμα έμφυτων ταλέντων. Αντιθέτως, τα άτομα στην δεύτερη κατηγορία πιστεύουν πως η επιτυχία είναι αποτέλεσμα προσπάθειας και σκληρής δουλειάς. 

Πιθανόν όλοι έχουμε ακούσει φράσεις όπως “είναι γεννημένος αθλητής” ή “δεν το έχω με τα μαθηματικά”. Το πρόβλημα με αυτές τις φράσεις είναι πως θέτουν όρια στον εαυτό μας και στους άλλους. 

Ας πάρουμε την φράση “δεν το έχω με τα μαθηματικά”. Yποθέτει πως η ικανότητα του να λύνεις μαθηματικές πράξεις είναι κάτι με το οποίο είτε γεννιέσαι είτε όχι. Στην πραγματικότητα όμως, πολλοί άνθρωποι που “δεν το έχουν με τα μαθηματικά” απλώς δεν είχαν καλές εμπειρίες κατά την πρώτη τους επαφή με το αντικείμενο, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια λανθασμένη πεποίθηση για τον εαυτό τους. Αν το ψάξουμε σε βάθος, πιθανόν θα ανακαλύψουμε πως οι άνθρωποι που “το έχουν με τα μαθηματικά” είχαν ένα καταπληκτικό δάσκαλο, ή κάποιον γονιό που τους βοήθησε να κατανοήσουν το αντικείμενο.

Ένας άνθρωπος με growth mindset θα πίστευε πως το να “το έχει κανείς με τα μαθηματικά” είναι αποτέλεσμα συνεχούς εξάσκησης και επαφής με το αντικείμενο και όχι επειδή δεν τους καταλογίστηκε αρκετό ταλέντο στα μαθηματικά από γεννησιμιού.

Το να έχουμε ένα fixed mindset μας κρατάει στάσιμους. Άτομα με αυτό τον τρόπο σκέψης τείνουν να είναι πιο αναβλητικά και να τα παρατάνε με την πρώτη δυσκολία. Παραμένουν αυστηρά στο comfort zone τους, με αποτέλεσμα να μην αναπτύσσονται. 

Η αλήθεια είναι πως οι περισσότεροι άνθρωποι “πάσχουν” από το fixed mindset. Αυτό γιατί, σε ευρύτερο επίπεδο, γοητευόμαστε από τους ταλαντούχους ανθρώπους. Όταν βλέπουμε κάποιον πετυχημένο, βλέπουμε το αποτέλεσμα, όχι την σκληρή δουλειά που τον οδήγησε σε αυτό. Τείνουμε να χρησιμοποιούμε λέξεις όπως “φυσικό ταλέντο” και όχι “επίμονος” και “δουλευταράς”. 

Ωστόσο, το να έχει κανείς growth mindset έχει συνδεθεί με την επιτυχία, καθώς οι άνθρωποι αυτοί είναι πιο πιθανό να πάρουν ρίσκα. Έτσι, παρόλο που δεν είναι τέλειοι σε κάτι, σε βάθος χρόνου πετυχαίνουν περισσότερα από αυτούς που περιμένουν την κατάλληλη στιγμή, ή που τα παράτησαν επειδή δεν ήταν αυτομάτως καλοί σε κάτι. 

Ακούγεται δελεαστικός ο αναπτυξιακός τρόπος σκέψης, σωστά; Εφόσον αναγνωρίσεις τις νοοτροπίες που σε κρατάνε πίσω, μπορείς να τις αλλάξεις. Την επόμενη φορά που θα θελήσεις να ξεκινήσεις κάτι καινούργιο και δεν είσαι σίγουρος για τον εαυτό σου, απλά ακολούθησε την συμβουλή του Shia LaBeouf: Just do it.