Πανεπιστήμιο Πατρών: Τα χρυσά μυαλά της βιολογίας

Διαγωνίστηκαν ανάμεσα σε 438 ομάδες από 48 χώρες.

Με το χρυσό μετάλλιο επέστρεψε από τον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Συνθετικής Βιολογίας iGEM η ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών. Η ομάδα, εμπνευσμένη από τις πρόσφατες εξελίξεις των εμβολίων, ανέπτυξε μια στοχευμένη θεραπεία για τον επιθετικό HER2+ υπότυπο του καρκίνου του μαστού.

Στον διαγωνισμό, ο οποίος διεξήχθη στις 23-26 Οκτωβρίου στο Παρίσι, συμμετείχαν συνολικά 438 ομάδες από 48 χώρες.
«Το αποτέλεσμα μας ικανοποίησε πλήρως και μας έδωσε φτερά για το επόμενο βήμα μας» ανέφερε στην εφημερίδα «Πελοπόννησο» το μέλος της ομάδας, φοιτήτρια του Τμήματος Φαρμακευτικής Αριστελίνα Τσελάι. Η ίδια πρόσθεσε: «Ηταν μία φανταστική εμπειρία, διότι γνωρίσαμε πάρα πολλές ομάδες απ’ όλο τον κόσμο και αρκετούς Ελληνες, οι οποίοι συμμετείχαν στον διαγωνισμό με ομάδες τους εξωτερικού».

Σε ό,τι αφορά το ερευνητικό αποτέλεσμα που τους χάρισε το χρυσό μετάλλιο εξηγεί ότι τα εμβόλια για τον κορονοϊό ήταν η έμπνευσή τους. Από έρευνες έχει διαπιστωθεί ότι έως και το 70% των ασθενών με HER2+καρκίνο του μαστού, αναπτύσσουν αντίσταση σε πρώτης γραμμής θεραπείες, όπως η Τραστουζουμάμπη, με συνέπεια τη μείωση της αποτελεσματικότητάς τους.

Για να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση, η ομάδα ακολούθησε μια καινοτόμο προσέγγιση, σχεδιάζοντας μόρια RNA για γονιδιακή σίγαση. Για τη μεταφορά των μορίων RNA σχεδιάστηκαν και παρασκευάστηκαν λιπιδικά νανοσωματίδια, τα οποία ενισχυθήκαν με Τραστουζουμάμπη, βελτιώνοντας την ακρίβεια στη στόχευση και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Οταν τα λιπιδικά νανοσωματίδια εισέρχονται στα κύτταρα, απελευθερώνουν shRNA, το οποίο αποσιωπά το γονίδιο hTERT. Αυτό οδηγεί στη μείωση της δραστηριότητας των τελομερασών και στην απορρύθμιση κρίσιμων σηματοδοτικών οδών των καρκινικών κυττάρων.

Αυτή η διττή προσέγγιση διακόπτει την αθανασία των καρκινικών κυττάρων και τα επανευαισθητοποιεί στην Τραστοζουμάμπη, επιτυγχάνοντας βελτιωμένα θεραπευτικά αποτελέσματα.

Ο συνδυασμός στοχευμένης θεραπείας και γονιδιακής σίγασης που ανέπτυξε η ομάδα, προσφέρει πολλά υποσχόμενη θεραπευτική στρατηγική εξαιρετικής ακρίβειας, με τη δυνατότητα να φέρει επανάσταση στη θεραπεία του καρκίνου και να προσφέρει νέα ελπίδα στους ασθενείς.

Ερωτηθείσα για το επόμενο βήμα, η κ. Τσελάι μάς είπε: «Ο επόμενος στόχος είναι να κάνουμε δοκιμές σε οργανισμούς και συγκεκριμένα σε μαστούς ποντικών. Για να φτάσουμε βέβαια σε αυτό το στάδιο θα πρέπει να ολοκληρωθούν κάποιες διαδικασίες».

Η ΟΜΑΔΑ

Εκτός από την Αριστελίνα Τσελάι, την ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών, επικεφαλής της οποίας είναι η Αθηνά Λάτση (φοιτήτρια του Τμήματος Φαρμακευτικής), αποτελούν οι: Ιωάννης Βογιατζόγλου και Αχιλλέας Τυροβολάς (φοιτητές του Τμήματος Φαρμακευτικής), Νεφέλη Μπούτα (φοιτήτρια του Τμήματος Ιατρικής), Μαρία–Κωνσταντίνα Μανιάτη (φοιτήτρια του Τμήματος Χημείας), Βαλεντίνα Γιαμπανζί (φοιτήτρια του Τμήματος Βιολογίας), Κωνσταντίνος Δήμας (φοιτητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών), Χρήστος Καρβελάς (φοιτητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, ΕΜΠ), Γεώργιος Νικολόπουλος (απόφοιτος του Τμήματος Επικοινωνίας & Ψηφιακών Μέσων, Παν. Δυτικής Μακεδονίας).

Την ομάδα στήριξαν ως σύμβουλοι: Αικατερίνη Πατρινού (Προπτυχιακή φοιτήτρια του Τμήματος Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική, Παν. Θεσσαλίας), Αννα Τσιρώνη (Υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Φαρμακευτικής, Παν. Πατρών), Σωτήρης Μαρίνος (Απόφοιτος του Τμήματος Βιολογίας, Παν. Κρήτης).

Επιστημονικά υπεύθυνοι της ομάδας ήταν ο καθηγητής Φαρμακευτικής Βιοτεχνολογίας-Φαρμακογονιδιωματικής Γεώργιος Π. Πατρινός, και η αν. καθηγήτρια Φαρμακευτικής Τεχνολογίας, στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών, Σοφία Χατζηαντωνίου.

Η ομάδα έλαβε πολύτιμη και ουσιαστική υποστήριξη από σημαντικούς χορηγούς, όπως το Ελληνικό Αντικαρκινικό Ινστιτούτο, την Gilead, το Πανεπιστήμιο Πατρών, τη Motor Oil, την Demo, την Pfizer και πολλούς άλλους, οι οποίοι συνέβαλαν καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων της.