Κάποιοι από εμάς περνάμε πλέον την ημέρα μας κάνοντας πολλά και διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα. Πόσο συχνά στέλνουμε μηνύματα όσο είμαστε «κολλημένοι» στην κίνηση, χάνουμε τη ροή του podcast που συνεχίζει να παίζει όσο κάνουμε δουλειές στο σπίτι ή μοιράζουμε την προσοχή μας μεταξύ του mail και των ειδήσεων που πετάγονται στην οθόνη;

«Κολλάμε σε αυτή την παγίδα του multitasking χωρίς καν να συνειδητοποιούμε ότι το κάνουμε», δήλωσε η Nicole Byers, νευροψυχολόγος στην πόλη Κάλγκαρι του Καναδά.

«Ο σύγχρονος κόσμος μας – όπου τόσο πολλοί από εμάς περνάμε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σε οθόνες – πραγματικά υποχρεώνει τον εγκέφαλό μας να κάνει πολλές εργασίες ταυτόχρονα», δήλωσε η Δρ. Byers.

Ωστόσο, ούτε το κάνουμε καλά, ούτε μας ωφελεί ιδιαίτερα. Υπάρχουν βέβαια τρόποι, ώστε να προσεγγίσουμε το ζήτημα με πιο έξυπνο τρόπο.

Ειδικοί σημειώνουν ότι δεν είναι δυνατό να πραγματοποιεί κανείς δύο πράγματα ταυτόχρονα, εκτός εάν κάποιο από τα δύο απαιτεί ελάχιστη σκέψη (όπως για παράδειγμα ένας περίπατος όσο συζητάμε με έναν φίλο).

«Συνήθως, όταν ο κόσμος νομίζει ότι κάνει δυο πράγματα ταυτόχρονα, στην πραγματικότητα εναλλάσσει συνεχώς την προσοχή του μεταξύ των δύο», δήλωσε η Gloria Mark, καθηγήτρια πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Ιρβάιν.

Σκεφτείτε τι συμβαίνει κάθε φορά που αναλαμβάνετε μία μόνο δουλειά, όπως το μαγείρεμα. Διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου συνεργάζονται για την εκτελέσουν, δήλωσε ο Anthony Wagner, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ της Καλιφόρνια.

Αυτό το δίκτυο περιλαμβάνει περιοχές του εγκεφάλου, οι οποίες αφορούν την εκτελεστική λειτουργία ή τη δυνατότητα οργάνωσης και προσαρμογής της συμπεριφοράς γύρω από έναν συγκεκριμένο στόχο. Δημιουργούν ένα νοητικό μοντέλο της δουλειάς που πρέπει να γίνει και αυτού που χρειάζεται να κάνουμε, ώστε να υλοποιηθεί. Ο εγκέφαλός μας μπορεί να το κάνει αυτό, δήλωσε ο Δρ. Wagner, αντλώντας δεδομένα από εξωτερικές και εσωτερικές πληροφορίες, όπως τα τρόφιμα στο ψυγείο ή την ανάμνηση της συνταγής. 

Η Δρ. Mark παρομοίασε αυτή τη διαδικασία με ένα σχέδιο που γίνεται πάνω σε ένα νοητικό πίνακα. Αν όμως κάποιος φίλος μας πάρει τηλέφωνο για να μιλήσει για τη μέρα του, τότε το σχέδιο διαγράφεται. «Κάθε φορά που στρέφετε την προσοχή σας σε ένα νέο πράγμα, ο εγκέφαλος πρέπει να ξανασυγκεντρωθεί», σημείωσε.

Εάν ξέρουμε το πιάτο πολύ καλά ή η συζήτηση είναι ανάλαφρη, τότε η εναλλαγή μπορεί να γίνει εύκολα. Όσο περισσότερη προσπάθεια χρειάζεται η κάθε εργασία, τόσο περισσότερο οφείλει ο εγκέφαλός μας να φιλτράρει τις ανταγωνιστικές πληροφορίες και τους διαφορετικούς στόχους.

Το πιθανό πλήγμα διαφέρει ανάλογα με τη δραστηριότητα και πόσο καλοί είμαστε στη συγκεκριμένη δουλειά. Ωστόσο, «όταν αλλάζουμε μεταξύ εργασιών, πληρώνουμε ένα “κόστος αλλαγής”», δήλωσε ο κ. Wagner. «Θα είμαστε βραδύτεροι και λιγότερο ακριβείς απ’ ό,τι θα ήμαστε εάν παραμέναμε σε μια εργασία».

Ωστόσο, η ταχύτητα και η ακρίβεια δεν είναι τα μοναδικά ρίσκα. Το multitasking είναι πιο απαιτητικό νοητικά, ακόμα κι όταν κάνουμε πράγματα που θεωρούμε ευχάριστα ή εύκολα. Όταν κάνουμε πολλά πράγματα ταυτόχρονα, μπορεί να κουράσουμε τη μνήμη μας ή τη δυνατότητα να διαχειριστούμε πληροφορίες στο μυαλό μας, δήλωσε η Δρ. Byers. «Όσο περισσότερο βαραίνουμε αυτό το σύστημα και προσπαθούμε να καταπιέσουμε τους εγκεφάλους μας ταυτόχρονα, σε τόσο περισσότερη νοητική κόπωση μπορεί να οδηγήσει», δήλωσε.

Άλλες έρευνες διαπιστώνουν ότι το multitasking μπορεί να ανεβάσει τους καρδιακούς παλμούς, την πίεση, να πυροδοτήσει άγχος, να χαλάσει τη διάθεση και να επηρεάσει αρνητικά την προσέγγισή μας στη δουλειά που πρέπει να γίνει.

Η Δρ. Mark συστήνει να ξεκινήσουμε παρατηρώντας τον εαυτό μας κατά τη διάρκεια της ημέρας, εξετάζοντας πότε και πώς στρέφουμε την προσοχή μας σε άλλο πράγμα χωρίς καν να το συνειδητοποιούμε. Από εκεί και πέρα, η συμβουλή είναι απλή αλλά δύσκολη να εφαρμοστεί: Πρέπει να εξασκηθούμε στο «monotasking», το να κάνουμε ένα πράγμα τη φορά, σταδιακά εξασκώντας την προσοχή και αυξάνοντας την αντοχή.