Για την θεραπεία αυτών των ασθενειών, κέρδισαν οι 3 επιστήμονες το Νόμπελ Ιατρικής

Άνθρωποι με πρησμένα πόδια από σοβαρή λεμφική φιλαρίαση

Οι έρευνες του William C Campbell, του Satoshi Omura και της Youyou Tu, οδήγησαν σε φάρμακα για τη θεραπεία νόσων που προσβάλλουν περισσότερα από 3,4 δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, γράφει το BBC.

William C Campbell και Satoshi Omura

Η μία από τις νόσους, είναι η ελονοσία και είναι αρκετά γνωστή. Οι άλλες δύο ασθένειες όμως, η ογκοκερκίαση ή «τύφλωση των ποταμών» και η λεμφική φιλαρίαση ή «ελεφαντίαση» είναι λιγότερο γνωστές και προκαλούνται από ένα παρασιτικό σκουλήκι.

Τα παρασιτικά σκουλήκια "εισβάλουν" στον ανθρώπινο οργανισμό μετά από τσιμπήματα μολυσμένων εντόμων όπως οι μύγες και τα κουνούπια.

Η τύφλωση εμφανίζεται ως αλλεργική αντίδραση όταν τα σκουλήκια πεθαίνουν μέσα ή κοντά στους ιστούς του ματιού

Εάν οι ασθενείς αφεθούν χωρίς θεραπεία, τα σκουλήκια αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται, προκαλώντας άσχημα συμπτώματα στο ανθρώπινο σώμα.

Το φάρμακο ivermectin σκοτώνει την προνύμφη του παρασίτου στο πρώτο στάδιο (τα μωρά των θηλυκών σκουληκιών).

Η εξάπλωση του παρασίτου οφείλεται σε μύγες και κουνούπια

Ο William C Campbell έκανε τη μεγάλη ανακάλυψη μελετώντας βακτήρια του εδάφους που είχε συλλέξει ο Satoshi Omura από ένα ιαπωνικό γήπεδο γκολφ στην περιοχή Σιζουόκα.

Ένα συγκεκριμένο στέλεχος του βακτηρίου, το Streptomyces avermitilis, του έκανε ιδιαίτερη εντύπωση εξαιτίας των ισχυρών αντι-παρασιτικών ιδιοτήτων.

Τα φάρμακα μπορούν να θεραπεύσουν νωρίς τη μόλυνση, αλλά αν η νόσος προχωρήσει είναι πιο δύσκολο να θεραπευτεί.

Δουλεύοντας με τη φαρμακευτική εταιρεία Merck & Co, κατάφερε να απομονώσει το στέλεχος του βακτηρίου.

Μόνο πέρυσι, η φαρμακευτική δώρισε πάνω από 300 εκατομμύρια δόσεις για τη θεραπεία της «τύφλωσης των ποταμών» και της ελεφαντίασης.

Youyou Tu, Satoshi Ōmura, William C Campbell

Youyou Tu

Εν τω μεταξύ, η Κινέζα επιστήμονας Youyou Tu,τη δεκαετία του 1960 και του '70, είχε εστιάσει την προσοχή της στην εύρεση μιας νέας θεραπείας για την ελονοσία.

Η Youyou Tu βρήκε ότι το εκχύλισμα του φυτού «Αρτεμισία» κάποιες φορές ήταν αποτελεσματικό

Η κινίνη και η χλωροκίνη είχαν αποτύχει, επειδή το παράσιτο που προκαλεί την ελονοσία - Plasmodium falciparum - είχε μάθει πώς να αποφεύγει την επίθεσή τους.

Και ενώ είχε αποθαρρυνθεί από την έλλειψη αποτελεσματικών φαρμάκων για την αντιμετώπιση της ασθένειας,  η καθηγήτρια στράφηκε στην παραδοσιακή ιατρική.

Η Youyou Tu βρήκε ότι το εκχύλισμα του φυτού «Αρτεμισία» κάποιες φορές ήταν αποτελεσματικό - αλλά τα αποτελέσματα ήταν ασυνεπή, έτσι με τη βοήθεια της αρχαίας λογοτεχνίας, εντόπισε μια συνταγή. Σύμφωνα με τις οδηγίες, μια χούφτα qinghao (το κινεζικό όνομα για το φυτικό εκχύλισμα) έπρεπε να ανακατευτεί με δύο λίτρα νερού και μετά ο ασθενής να το πιει όλο.

Αυτό και έκανε, αφού πειραματίστηκε πρώτα με τον εαυτό της και αργότερα με τα ζώα στο εργαστήριο της.

Μετά τη διαπίστωση ότι το εκχύλισμα ήταν ασφαλές για κατανάλωση από τον άνθρωπο, πήγε στην επαρχία Χαϊνάν, ώστε να δοκιμαστεί η κλινική αποτελεσματικότητα του, με δοκιμές σε ασθενείς, αναφέρει το περιοδικό Nature Medicine.

Η ανακάλυψή της οδήγησε τελικά στη δημιουργία ενός φαρμάκου κατά της ελονοσίας - την αρτεμισινίνη - που εξακολουθεί και σήμερα να είναι αποτελεσματικό στις περισσότερες χώρες. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται κάποια ανθεκτικά στελέχη της ασθένειας.

Από τον Φεβρουάριο του 2015, η αντίσταση στην αρτεμισίνη είχε επιβεβαιωθεί σε πέντε χώρες:

Καμπότζη
Λάος
Μιανμάρ
Ταϊλάνδη
Βιετνάμ

Και έτσι η αναζήτηση νέων φαρμάκων συνεχίζεται.