Αυτοφροντίδα ή φυγή από την πραγματικότητα; Πώς να τα ξεχωρίζετε

Είναι σημαντικό να φροντίζετε και να δίνετε προσοχή στον εαυτό σας, για να αισθάνεστε καλά. Οι πράξεις αυτοφροντίδας μπορούν να δώσουν προτεραιότητα σε διαφορετικούς τομείς της ευημερίας, όπως η σωματική δραστηριότητα, η πνευματικότητα ή η κοινωνικοποίηση.

Ωστόσο, είναι πολύ εύκολο η αυτοφροντίδα να μετατραπεί σε φυγή από την πραγματικότητα, καθώς τις δύο περιπτώσεις χωρίζει μια λεπτή γραμμή.

Ψυχοθεραπεύτρια δίνει μερικά στοιχεία για να γίνει αντιληπτό πότε πρόκειται για τη μία περίπτωση και πότε για την άλλη.

«Διαφυγή είναι όταν κάνεις πράγματα επειδή προσπαθείς να αποφύγεις κάτι», λέει η Stephanie Sarkis, ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας. «Είτε πρόκειται για ένα γεγονός είτε για ένα συναίσθημα, κάνεις αυτά τα πράγματα επειδή σε απασχολούν ενώ διαφορετικά θα έπρεπε να τα αντιμετωπίσεις». Κάτι τέτοιο μπορεί να είναι ένα άσκοπο scrolling στα social media ή ακόμα μια πιο υγιεινή δραστηριότητα όπως το γυμναστήριο.

Συνήθως, οι άνθρωποι καταφεύγουν στον «εξωπραγματισμό» για να αποφύγουν να εκπληρώσουν υποχρεώσεις όπως το καθάρισμα του σπιτιού ή την ολοκλήρωση ενός έργου, ή να έχουν δύσκολες συζητήσεις.

Φροντίδα του εαυτού σας ή απόδραση; 

Σκεφτείτε πώς σας κάνει να νιώθετε αυτό που κάνετε. Η ίδια δραστηριότητα μπορεί να θεωρηθεί ως αυτοφροντίδα ή ως απόδραση, ανάλογα με το πώς σας κάνει να νιώθετε. Ας πάρουμε ως παράδειγμα το διάβασμα.

«Μπορείτε να το κάνετε ως στρατηγική αυτοφροντίδας, όπως: «Είχα μια κουραστική μέρα. Νομίζω ότι χρειάζομαι να καθίσω λίγο με ένα βιβλίο, να διαβάσω κάτι και να χαλαρώσω»», λέει η Sarkis.

«Η απόδραση είναι: «Πρέπει να τηλεφωνήσω σε αυτούς τους ανθρώπους για δουλειά, αλλά πραγματικά δεν θέλω να το κάνω. Νομίζω ότι θα διαβάσω αντί για αυτό»».

Όταν κάνετε κάτι για την αυτοφροντίδα, θα νιώθετε πιο σταθεροί, παρόντες, χαλαροί και καλύτερα για τη ζωή γενικά ενώ η απόδραση τείνει να κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν λύπη, τύψεις ή ακόμα και θυμό για τον εαυτό τους.

Κάντε στον εαυτό σας αυτές τις 3 ερωτήσεις

Αν δεν είστε σίγουροι για την πρόθεσή σας πριν ασχοληθείτε με μια δραστηριότητα, η Sarkis λέει ότι θα ήταν χρήσιμο να κάνετε στον εαυτό σας μερικές ερωτήσεις:

1. Νιώθω ότι αποφεύγω κάτι ή νιώθω ότι πρέπει να το κάνω επειδή είναι σημαντικό να επικοινωνήσω με τον εαυτό μου;
2. Το κάνω επειδή θέλω να έχω εμπειρίες ή το κάνω επειδή χρειάζομαι να αποσυρθώ για λίγο;
3. Το κάνω αυτό σχεδόν ως μια μορφή αποσύνδεσης ή το κάνω για να είμαι πιο παρών;

«Όταν αποφεύγετε, ο εγκέφαλός σας μπορεί να είναι ακόμα σε εκείνη την εργασία που πρέπει να κάνετε ή σε εκείνο το γεγονός ή τραύμα που πρέπει να επεξεργαστείτε», σημειώνει η Sarkis. «Αλλά όταν το κάνετε για αυτοφροντίδα, είστε πραγματικά σε θέση να είστε πιο παρών και να συνειδητοποιείτε ότι το κάνετε», τονίζει.

Για να ξεφύγετε από την απόδραση, εστιάστε σε ό,τι μπορείτε να αλλάξετε

Η απόδραση ως ένα σημείο κάθε τόσο είναι εντάξει και αναμενόμενη. «Μπορεί να είναι η κατάλληλη κίνηση για τη δεδομένη στιγμή, μέχρι να συγκεντρώσουμε τις σκέψεις μας», αναφέρει.

«Ίσως μπορείτε να τη μετατρέψετε σε μια δραστηριότητα αυτοφροντίδας [αφήνοντας] πίσω την ντροπή και την ενοχή και βλέποντάς την περισσότερο ως «αξίζω να ξεκουραστώ»», τονίζει.

Ωστόσο, η συχνή φυγή από την πραγματικότητα μπορεί να είναι ένδειξη χρόνιου στρες. Όταν αποφεύγετε συνεχώς τις υποχρεώσεις σας, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι αισθάνεστε ότι έχετε χάσει τον έλεγχο της ζωής σας, με πάρα πολλά πράγματα να σας απασχολούν.

Η συνεχής αναζήτηση διαφυγής από την πραγματικότητα μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες, όπως η διάβρωση της αυτοεκτίμησης, επειδή δεν αντιμετωπίζετε τα πράγματα που πρέπει να αντιμετωπίσετε.

«Μπορεί να έχετε αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης. Μπορεί να έχετε κάποιες σωματικές επιπτώσεις από αυτό, επειδή δεν φροντίζετε τα πράγματα που πρέπει να φροντίζετε. Και αυτά τα πράγματα μπορούν να συσσωρευτούν, όχι μόνο συναισθηματικά, αλλά και σωματικά. Μπορεί να οδηγήσει σε χαμένες προθεσμίες. [Και] μπορεί να οδηγήσει σε μη πλήρη συμμετοχή στη ζωή σας», υπογραμμίζει η Sarkis.

Τρόποι αντιμετώπισης

Για να σταματήσετε να ασκείτε υπερβολικά συχνά την απόδραση από την πραγματικότητα, θα πρέπει πρώτα να αναρωτηθείτε γιατί το κάνετε.

Στη συνέχεια, σκεφτείτε ποιους πόρους ή συστήματα υποστήριξης μπορείτε να αξιοποιήσετε για να σας βοηθήσουν να ξεφύγετε από αυτή την κατάσταση, είτε αυτό σημαίνει να μιλήσετε με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για καθοδήγηση, να συζητήσετε με τον προϊστάμενό σας για τη διαχείριση του φόρτου εργασίας σας ή να προσλάβετε έναν ειδικό για να σας βοηθήσει να τακτοποιήσετε το σπίτι σας.

Διερωτηθείτε: «Τι πράγματα μπορώ να αλλάξω;» και θα βρείτε τον τρόπο.