Ο ορεινός όγκος του Γράμμου, έχει ανακηρυχθεί ως μία από τις σημαντικότερες περιοχές στην Ελλάδα, τόσο από Ευρωπαϊκά Δίκτυα όσο και από Ελληνικά. Συγκεκριμένα, το  Ευρωπαϊκό Δίκτυο «φύση 2000» τον έχει εντάξει στις χάρτες του, το δίκτυο ‘biogenetic reserves’ του συμβουλίου της Ευρώπης τον έχει χαρακτηρίσει μνημείο της φύσης, κάτι που ήδη είχε γίνει από το 1985 με προεδρικό διάταγμα για το δάσος ‘Μπαρούγκα’. Επίσης, έχει χαρακτηριστεί από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία, ως μία εκ των ‘σημαντικότερων περιοχών για τα πουλιά της Ελλάδας’ και φυσικά μέσω του οργανισμού του Αρκτούρου, έχει χαρακτηριστεί ως Εθνικό Πάρκο για την προστασία της ‘καφέ αρκούδας’.
    Ο Γράμμος είναι ένα βουνό ασύγκριτης οικολογικής σημασίας. Είναι το τρίτο σε ύψος βουνό στην Ελλάδα και βρίσκεται στα σύνορα με την Αλβανία. Η ψηλότερη κορφή του φτάνει τα 2.520 μ.. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και την ιστορική σημασία που έχει για την χώρα μας, το βουνό αυτό, μιας και στα δάση, τις πλαγιές και τα ποτάμια του, έχουν διεξαχθεί πολλές μάχες κατά την διάρκεια των συνεχών πολέμων, που έλαβαν κατά καιρούς χώρα, στην ακριτική αυτή περιοχή. Ακόμη και σήμερα, σε κάποιες κορφές - λημέρια των πολεμιστών του εμφυλίου, υπάρχουν νάρκες θαμμένες.

    Όσον αφορά την φύση, θα πρέπει να σημειώσουμε πως στην περιοχή υπάρχουν παρθένα δάση οξιάς, δρυός, έλατου, καστανιάς, πλατάνου και πεύκου. Η περιοχή Φλάμπουρο είναι μία έκταση 13.000 στρ., η οποία δεν έχει υλοτομηθεί ποτέ και το δάσος της θεωρείτε μοναδικό. Στην καρδιά του Γράμμου, στην περιοχή Αρρένες σε υψόμετρο 1.740 μ., βρίσκεται μία λίμνη, η Δρακολίμνη. Μέσα στα νερά της λίμνης ζει ο ‘αλπικός τρίτωνας’, ένα σπάνιο είδος υδρόβιου όπου, από τους επισκέπτες αλλά και τους ντόπιους, χαρακτηρίζεται ως ψάρι με πόδια, αφού περισσότερο μοιάζει με σαύρα παρά με ψάρι. Στα 2.350 μ. βρίσκεται μια δεύτερη λίμνη, το σημείο αυτό είναι το υψηλότερο στην Ελλάδα που υπάρχει λίμνη. Η πρόσβαση στην Δρακολίμνη μπορεί να γίνει με τζιπ, μέσω του κεντρικού δρόμου που οδηγεί στο εσωτερικό του Γράμμου, στην δεύτερη όμως λίμνη, η πρόσβαση δεν είναι εφικτή με μηχανοκίνητο όχημα, αλλά θα πρέπει να γίνει με πεζοπορία.
    Σχετικά με την πανίδα της περιοχής, θα πρέπει να αναφερθούμε στην καφετιά αρκούδα, όπου στους κόλπους του Γράμμου ζει το 1/10 του πληθυσμού της. Στο αγριόγιδο ή το ευρωπαϊκό είδος αντιλόπης που απειλείται με εξαφάνιση, τον λύκο, την αγριόγατα, το αγριογούρουνο και το ζαρκάδι. Τα σημαντικότερα είδη ορνιθοπανίδας είναι ο χρυσαετός, ο πετρίτης, ο ασπροπάρης, ο δρυοκολάπτης, η σταχτοτσικλητάρα, ο κούρκος και η κοκκινοκαλιακούδα. Δύο είδη ερπετών που ζουν στις πεδινές εκτάσεις της Ευρώπης, έχουν έντονη παρουσία στα δάση του Γράμμου, τα είδη αυτά είναι η αμμόσαυρα και η αλπική οχιά, μικρό σε μέγεθος είδος οχιάς, που είναι ακίνδυνο για τον άνθρωπο.
    Τέλος, μέσα από τα βουνά του Γράμμου πηγάζουν δυο εκ των σημαντικότερων ποταμών της Ελλάδας, ο Αλιάκμονας και ο Σαραντάπορος.