Αντιδράσεις από εκδότες

Η Google πρόσφατα διεξήγαγε ένα πείραμα σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης – μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα - που προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον, καθώς υποστήριξε ότι οι ειδήσεις δεν έχουν ουσιαστική αξία για την διαφημιστική της επιχείρηση. Ο τεχνολογικός κολοσσός αποφάσισε να εξετάσει τον αντίκτυπο της αφαίρεσης ειδησεογραφικού περιεχομένου από τις υπηρεσίες της, όπως η μηχανή αναζήτησης και το YouTube, σε Ελλάδα, Βέλγιο, Κροατία, Δανία, Ιταλία, Ολλανδία, Πολωνία και Ισπανία. Αυτό το πείραμα φαίνεται να αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για να ανταποκριθεί στις πιέσεις από ρυθμιστικές αρχές και εκδότες που ζητούν αποζημίωση για τη χρήση του περιεχομένου τους.

Στο πλαίσιο του πειράματος, η Google αφαίρεσε προσωρινά συνδέσμους προς ειδησεογραφικά sites από τα αποτελέσματα αναζήτησης και άλλες πλατφόρμες της σε ορισμένες χώρες. Τα ευρήματα, όπως ισχυρίζεται η εταιρεία, έδειξαν ότι η απουσία ειδήσεων δεν επηρέασε σημαντικά τα διαφημιστικά της έσοδα. Αυτό υποδηλώνει ότι η τεράστια μηχανή κερδών της Google βασίζεται περισσότερο σε άλλους τύπους περιεχομένου, όπως ψυχαγωγία, κριτικές προϊόντων και αναρτήσεις χρηστών, παρά στον ειδησεογραφικό τομέα.

Οι εκδότες ειδήσεων, ωστόσο, αντέδρασαν έντονα στα συμπεράσματα της Google, θεωρώντας τα υποτιμητικά για τη δουλειά τους. Εδώ και χρόνια, υποστηρίζουν ότι οι τεχνολογικοί γίγαντες όπως η Google και η Meta επωφελούνται δυσανάλογα από το περιεχόμενο που παράγουν, χωρίς να προσφέρουν δίκαιη αποζημίωση. Το πείραμα αυτό ενίσχυσε τις φωνές που ζητούν αυστηρότερη νομοθεσία, όπως ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός για τις Ψηφιακές Αγορές (DMA), για να εξασφαλιστεί ότι οι πλατφόρμες πληρώνουν για τη χρήση δημοσιογραφικού υλικού.

Η κίνηση της Google να υποβαθμίσει τη σημασία των ειδήσεων μπορεί να ερμηνευθεί και ως τακτική διαπραγμάτευσης. Παρουσιάζοντας τα νέα ως «ασήμαντα» για τα έσοδά της, η εταιρεία ίσως επιδιώκει να αποδυναμώσει τις αξιώσεις των εκδοτών και να αποφύγει πρόσθετες οικονομικές υποχρεώσεις. Παράλληλα, ενισχύει τη θέση της ότι η δωρεάν πρόσβαση στο περιεχόμενο των ειδήσεων μέσω της πλατφόρμας της ωφελεί τους εκδότες μέσω αυξημένης επισκεψιμότητας, αντί να τους βλάπτει.

Αν η Google συνεχίσει να υποστηρίζει αυτή τη θέση, οι συνέπειες για την ειδησεογραφική βιομηχανία μπορεί να είναι σημαντικές. Οι μικρότεροι εκδότες, που εξαρτώνται από την οργανική κίνηση μέσω της αναζήτησης, κινδυνεύουν να χάσουν ακόμα περισσότερο έδαφος, ενώ οι μεγαλύτεροι παίκτες ίσως αναγκαστούν να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές εσόδων. Ταυτόχρονα, η απομάκρυνση των ειδήσεων από τις πλατφόρμες της Google θα μπορούσε να επηρεάσει την ενημέρωση του κοινού, αφήνοντας χώρο για την εξάπλωση παραπληροφόρησης.

Τι έδειξε το πείραμα για την Ελλάδα;

Στην Ελλάδα, οι καθημερινοί ενεργοί χρήστες (DAUs) του Web Search μειώθηκαν κατά 1,29% (με εύρος εμπιστοσύνης 95% από -2,14% έως -0,45%), μια μείωση στατιστικά σημαντική και υψηλότερη από τον μέσο όρο του -0,77% όλων των χωρών. Στο Discover, η μείωση των DAUs ήταν 5,92% (εύρος -7,79% έως -4,05%), ελαφρώς πάνω από τον μέσο όρο των -5,47%, ενώ στο Google News παρατηρήθηκε αύξηση 7,24% (εύρος 1,96% έως 12,53%), υποδηλώνοντας ότι ορισμένοι χρήστες στράφηκαν εκεί για ειδήσεις.

Όσον αφορά τα έσοδα από διαφημίσεις, το Search στην Ελλάδα δεν παρουσίασε στατιστικά σημαντική αλλαγή, με μείωση μόλις -1,32% για όλους τους χρήστες (εύρος -4,12% έως 1,49%) και -0,94% για συνδεδεμένους χρήστες (εύρος -3,81% έως 1,94%). Στο Discover, τα έσοδα αυξήθηκαν ελαφρώς κατά 0,37% (εύρος -4,12% έως 4,85%), σε αντίθεση με τη γενική πτώση -2,03% σε όλες τις χώρες. Συνολικά, τα έσοδα από όλες τις ιδιότητες της Google στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 1,25% για όλους τους χρήστες (εύρος -3,92% έως 1,42%) και -0,94% για συνδεδεμένους χρήστες (εύρος -3,74% έως 1,86%), αλλά αυτές οι αλλαγές δεν ήταν στατιστικά σημαντικές.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι στην Ελλάδα, οι χρήστες μείωσαν τη χρήση του Search και του Discover για ειδήσεις, αλλά τα διαφημιστικά έσοδα της Google παρέμειναν ανεπηρέαστα σε μεγάλο βαθμό. Αυτό υποδηλώνει ότι η εξάρτηση των Ελλήνων χρηστών από το ειδησεογραφικό περιεχόμενο δεν μεταφράζεται σε σημαντική οικονομική αξία για την Google, ενισχύοντας τη θέση της εταιρείας ότι οι ειδήσεις δεν είναι κρίσιμες για τα έσοδά της στην ελληνική αγορά. Ωστόσο, η αυξημένη χρήση του Google News δείχνει μια προσαρμογή συμπεριφοράς που μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για τους Έλληνες εκδότες.