Η διαδικασία που λειτούργησε μόνο για τους νεοδιορισμένους σχεδιάζεται να γίνει πιο σύντομη, με την ελπίδα ότι αυτή τη φορά θα εφαρμοστεί. Ποια είναι τα εμπόδια και πώς σκοπεύει να τα ξεπεράσει το υπουργείο Παιδείας

κυβέρνηση ομνύει στην αξιολόγηση στον δημόσιο τομέα, ωστόσο η διαδικασία για τους 140.000 μονίμους εκπαιδευτικούς έχει «βαλτώσει». Οι βασικές αιτίες; Ο μεγάλος φόρτος των αξιολογητών, οι οποίοι έδωσαν βάρος στους νεοδιορισμένους, και η μεγάλη γραφειοκρατία της διαδικασίας.

Και δεν είναι οι μόνες αιτίες. Από την πλευρά των εκπαιδευτικών υπάρχει ισχυρότατη άρνηση να αξιολογηθούν, με αποτέλεσμα να τροφοδοτείται το κλίμα γενικής αναβλητικότητας για έναρξη της αξιολόγησης. Η νέα υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη επιδιώκει την εκκίνηση της διαδικασίας, προωθώντας, όπως παρουσιάζει η «Κ», πλαίσιο αλλαγών. Συγχώνευση διαδικασιών, εξ αποστάσεως συνεδρίες και αύξηση του αριθμού των αξιολογητών είναι οι κυριότερες.

Ο νόμος 4823 για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ψηφίστηκε το 2021 –επί υπουργίας Νίκης Κεραμέως, με τη Σοφία Ζαχαράκη υφυπουργό αρμόδια για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση–, με πρώτη εφαρμογή στους νεοδιόριστους, οι οποίοι πρέπει να αξιολογηθούν στο τέλος της πρώτης διετίας τους στο σχολείο για να μονιμοποιηθούν. Ο ίδιος όρος υπήρχε και επί ΣΥΡΙΖΑ.

Αργή διαδικασία

Παρά τις αντιδράσεις, ο στόχος της μονιμοποίησης «έκαμψε» την πλειονότητα των νεοδιόριστων. Ωστόσο, καθώς την τελευταία διετία έγιναν περίπου 30.000 διορισμοί, οι περί τους 750 σύμβουλοι εκπαίδευσης που έχουν επωμιστεί την αξιολόγηση έτρεχαν και δεν έφταναν. Και αυτό διότι πρέπει να γίνουν τρεις συναντήσεις του αξιολογητή με τον αξιολογούμενο:

1. Συνάντηση προετοιμασίας, κατά την οποία εκτός από τα τυπικά ζητήματα συζητούνται, μεταξύ άλλων, ο σχεδιασμός του μαθήματος, η προετοιμασία εκπαιδευτικού υλικού ή δραστηριοτήτων, οι διδακτικοί στόχοι, η εφαρμογή πρακτικών διαφοροποιημένης μάθησης, η αξιοποίηση και των ψηφιακών μέσων.

2. Σε συμφωνημένη ώρα/ημέρα, ο αξιολογητής παρακολουθεί τον αξιολογούμενο σε δύο διδασκαλίες.

3. Η συνάντηση για την αποτίμηση της διαδικασίας, τον «αναστοχασμό» όπως λέγεται.

Ετσι, σύμφωνα με πληροφορίες, σε πολλές περιπτώσεις η διαδικασία εξελίχθηκε προσχηματικά, «καθώς, άλλωστε, όποιος αξιολογητής “έκοβε” νεοδιοριζόμενο, θα του στερούσε την πολυπόθητη μονιμοποίηση», όπως ανέφερε στην «Κ» στέλεχος της διοικητικής πυραμίδας της εκπαίδευσης.

Παράλληλα, «έτρεξε» η εσωτερική αξιολόγηση του έργου των σχολικών μονάδων. Τα σχολεία αξιολογούνται σε τρεις τομείς: στην παιδαγωγική και μαθησιακή λειτουργία, στη διοικητική λειτουργία και στην επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών. Οι τρεις τομείς περιλαμβάνουν εννέα επιμέρους πεδία.

«Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και της σχολικής μονάδας είναι πολύ χρονοβόρος και απαιτητική για πεδία που θα μπορούσαν να είναι απλουστευμένα. Αλλωστε, όλοι, και πριν από τον τελευταίο νόμο, οργανώναμε πολλά από αυτά που ζητούνται τώρα. Επίσης είναι χρονοβόρο να πρέπει να τα καταγράψουμε κάθε χρονιά στη σχετική πλατφόρμα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Αυτά δεν βοηθούν στην ουσία της αξιολόγησης», παρατηρεί μιλώντας στην «Κ» η κ. Φανή Σμυξιώτη, διευθύντρια στο 5ο Γυμνάσιο Τρικάλων. «Πολλά δεν τα καταγράφουμε στην πλατφόρμα του ΑΕΠ, γιατί τα θεωρούμε υπερβολικό φόρτο», προσθέτει συνάδελφός της, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.

«Επειτα από δύο χρόνια εφαρμογής του νόμου και με πάνω από 20.000 εκπαιδευτικούς που έχουν αξιολογηθεί παιδαγωγικά και διοικητικά από τα αρμόδια στελέχη εκπαίδευσης, είναι η ώρα να λάβουμε την απαραίτητη ανατροφοδότηση και να στοχεύσουμε σε ουσιαστικές βελτιώσεις στον θεσμό. Η διαδικασία θα πρέπει να γίνει περισσότερο ευέλικτη, για να αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα και να ενισχύσει την εμπιστοσύνη μεταξύ των συμβούλων και των εκπαιδευτικών», τόνισε, μιλώντας στην «Κ», η κ. Σοφία Ζαχαράκη

Για τη μείωση της γραφειοκρατίας σχεδιάζονται οι εξής αλλαγές:

– Η σύνδεση δύο πεδίων αξιολόγησης των εκπαιδευτικών: του πεδίου 1 (αξιολογείται το διδακτικό και παιδαγωγικό έργο του εκπαιδευτικού, στο πλαίσιο της γενικής και ειδικής διδακτικής του γνωστικού του αντικειμένου) και του πεδίου 2 (το παιδαγωγικό κλίμα και η διαχείριση της τάξης).

– Η αξιολόγηση να μη γίνεται κάθε δύο χρόνια, αλλά κάθε τέσσερα.

– Η επικοινωνία του συμβούλου με τον υπό αξιολόγηση εκπαιδευτικό να γίνεται διαδικτυακά, και διά ζώσης μόνο η αξιολόγηση της διδασκαλίας στην τάξη.

– Οι αξιολογούμενοι εκπαιδευτικοί θα αναρτούν την έκθεση αυτοαξιολόγησής τους στην ειδική ψηφιακή εφαρμογή μία φορά για όλες τις αξιολογήσεις και όχι κάθε φορά πριν αξιολογηθούν.

Παράλληλα, στόχος είναι να αυξηθεί ο αριθμός των 750 συμβούλων εκπαίδευσης, που είναι αρμόδιοι, μαζί με τον διευθυντή κάθε σχολικής μονάδας, για την αξιολόγηση. Οπως παραδέχεται η κ. Ζαχαράκη, «υπάρχουν σύμβουλοι που έχουν πολλές περιοχές ανά την Ελλάδα με μεγάλο αριθμό αξιολογουμένων. Είναι προτεραιότητά μας και προσωπική μου δέσμευση να εξαντλήσω τα περιθώρια για να αυξήσουμε τον αριθμό των συμβούλων εκπαίδευσης γεγονός που θα βελτιώσει τους χρόνους απόκρισης, θα κάνει πιο ουσιαστική τη σχέση με τον εκπαιδευτικό και θα μπορέσει να ενισχύσει και την επιμορφωτική αξία της διαδικασίας».

Το κύριο, βέβαια, είναι η αξιολόγηση να είναι ουσιαστική, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στη συντριπτική πλειονότητά τους όσοι νεοδιόριστοι αξιολογήθηκαν πήραν «άριστα», δηλαδή βαθμολογήθηκαν με την ανώτατη κλίμακα. Κάθε εκπαιδευτικός αξιολογείται ατομικά σε τετράβαθμη κλίμακα και χαρακτηρίζεται μη ικανοποιητικός, ικανοποιητικός, πολύ καλός, εξαιρετικός.

Οι εκπαιδευτικοί που θα κρίνονται μη ικανοποιητικοί και ικανοποιητικοί θα οδηγούνται σε επιμόρφωση. «Η αξιολόγηση είναι μία γνήσια, επί του πεδίου, επιμορφωτική διαδικασία. Αλλά και στην περίπτωση που κριθεί απαραίτητο, ο εκπαιδευτικος πρέπει να επιμορφωθεί. Για τον λόγο αυτό πρέπει να βρεθεί μία δικλίδα η βαθμολόγηση να είναι ουσιαστική», παρατηρεί στην «Κ» ο κ. Ηλίας Ματσαγγούρας, ομότιμος καθηγητής Διδακτικής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ).

Πάντως, οι δύο προηγούμενες φορές –το 2002 με τον νόμο 2986 και το 2010 με τον νόμο 3848–, που η τότε κυβέρνηση επιχείρησε να προχωρήσει σε αξιολόγηση των μονίμων εκπαιδευτικών, το εγχείρημα δεν ολοκληρώθηκε λόγω των συντεχνιακών αντιδράσεων και των πολιτικών εξελίξεων.