Η υπόθεση της φωτιάς στο Γηροκομείο Πατρών, που εκδηλώθηκε στις 13 Αυγούστου, συνεχίζει να προκαλεί ισχυρούς τριγμούς στην τοπική κοινωνία αλλά και ευρύτερα, μετά την προφυλάκιση δύο νεαρών, 25 και 21 ετών, με την κατηγορία του εμπρησμού από πρόθεση.

Η εικόνα είναι αντιφατική: από τη μία πλευρά, οι Αρχές μιλούν για σοβαρές ενδείξεις ενοχής, από την άλλη, η δικογραφία περιέχει πορίσματα και καταθέσεις που δημιουργούν περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις.

Χρονολόγιο και αντιφάσεις

Ο 25χρονος συνελήφθη μετά την ταυτοποίησή του σε φωτογραφία από το σημείο της φωτιάς, με τον ίδιο να δηλώνει ότι βρέθηκε εκεί ως εθελοντής. Ο 21χρονος, αρχικά μάρτυρας υπεράσπισης, βρέθηκε και ο ίδιος κατηγορούμενος, αφού κρίθηκε ότι οι καταθέσεις του παρουσίαζαν αντιφάσεις.

Ωστόσο:

• Το πόρισμα της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού της Πυροσβεστικής αποδίδει τη φωτιά σε «κηλίδωση» από γειτονικό μέτωπο και όχι σε ανθρώπινη ενέργεια.

• Υπάρχουν μαρτυρίες που τοποθετούν τους δύο νεαρούς ως εθελοντές, την ώρα που ο βασικός μάρτυρας κατηγορίας φέρεται να παρατηρούσε από απόσταση 300 μέτρων.

• Το κινητό τηλέφωνο του 25χρονου παρουσιάστηκε αρχικά ως «εξαφανισμένο» – γεγονός που θεωρήθηκε επιβαρυντικό – αλλά τελικώς βρέθηκε και παραδόθηκε από τον πατέρα του, ανατρέποντας το αφήγημα.

• Καταγγέλλεται απόκρυψη κρίσιμων στοιχείων από την Ασφάλεια Πατρών προς την Ανακρίτρια.

Κοινωνικές αντιδράσεις

Η τοπική κοινωνία έχει διχαστεί. Ένα μεγάλο κομμάτι στέκεται στο πλευρό των δύο κατηγορουμένων, μιλώντας για «σκευωρία» και αναφέροντας τη δράση τους ως εθελοντών. Άλλοι, ωστόσο, επιμένουν στη λογική της αυστηρής τιμωρίας και της «ενοχοποίησης παραδειγματικά», αποτυπώνοντας τη γνωστή ελληνική αντίδραση του κοινωνικού «λιντσαρίσματος».

Η αλήθεια είναι ότι ο εμπρησμός αποτελεί κακουργηματική πράξη με τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Η αναζήτηση της αλήθειας σε καμία περίπτωση δεν μειώνει την ανάγκη για αυστηρή τιμωρία των πραγματικών εμπρηστών. Αντιθέτως, καθιστά ακόμη πιο αναγκαία τη διαλεύκανση της υπόθεσης ώστε να μη βρεθούν αθώοι στη φυλακή.

Θεσμικές προεκτάσεις

Η υπόθεση αναδεικνύει θεμελιώδη ζητήματα για το κράτος δικαίου:

• Την αξιοπιστία των αστυνομικών καταθέσεων.

• Τη διαχείριση αποδεικτικών στοιχείων.

• Τη σχέση Δικαιοσύνης – κοινωνικής πίεσης σε υποθέσεις υψηλής δημοσιότητας.

Η Δικαιοσύνη καλείται να αποφανθεί με νηφαλιότητα, στηριζόμενη σε τεκμηριωμένα στοιχεία και όχι σε κοινωνικές εντυπώσεις.

Συμπέρασμα

Στην Πάτρα δεν δοκιμάζεται μόνο η ενοχή ή η αθωότητα δύο νεαρών, αλλά και η ίδια η αξιοπιστία των θεσμών. Αν αποδειχθεί ότι στοιχειώδη δεδομένα αποκρύφτηκαν ή διαστρεβλώθηκαν, η ζημιά στην εμπιστοσύνη των πολιτών προς το κράτος δικαίου θα είναι πολλαπλάσια.

Η αυστηρότητα απέναντι στους πραγματικούς εμπρηστές είναι αδιαπραγμάτευτη. Όμως εξίσου αδιαπραγμάτευτη πρέπει να είναι η προστασία των αθώων και η θεσμική διαφάνεια. Γιατί, τελικά, μια κοινωνία που τιμωρεί χωρίς αποδείξεις κινδυνεύει να κάψει μαζί με τα δάση και τη δημοκρατική της νομιμοποίηση.