Αν σας γοητεύει ο μύθος της τρελής ιδιοφυΐας,τότε θα λατρέψετε τα αποτελέσματα της ακόλουθης έρευνας. Στο περιοδικό Personality and Individual Differences, οι ερευνητές υποδεικνύουν πως τα δημιουργικά άτομα μοιράζονται περισσότερα χαρακτηριστικά με τους ψυχοπαθείς σε σύγκριση με τα λιγότερα δημιουργικά άτομα. Το ερώτημα, λοιπόν, που θα μπορούσε να διατυπωθεί είναι "Είστε δημιουργικοί; Αν ναι, πιθανώς είστε και ψυχοπαθείς."

 

Η ψυχολόγος Adrianne John Galang από το Πανεπιστήμιο De La Salle στη Μανίλα ηγήθηκε της ερευνητικής ομάδας που ανακάλυψε ότι τα άτομα που είχαν υψηλή βαθμολογία στο κομμάτι της δημιουργικότητας στο ερωτηματολόγιο της έρευνας, εμφάνιζαν και υψηλότερα χαρακτηριστικά έλλειψης συναισθηματικών αναστολών, απώλειας ελέγχου, ανειλικρίνειας και άγνοιας κινδύνου, χαρακτηριστικά που επίσης εμφανίζουν σε μεγάλο βαθμό οι ψυχοπαθείς. Τα καλά νέα είναι ότι τα αντικοινωνικά χαρακτηριστικά που συνδέονται με τις τάσεις ψυχοπάθειας, όπως για παράδειγμα η σκληρότητα και η βιαιότητα, δεν συσχετίζονται με την δημιουργικότητα, συνεπώς δεν χρειάζεται να ανησυχείτε αν ο χαρισματικός και δημιουργικός φίλος σας είναι ένας άλλος Πάτρικ Μπέϊτμαν. 

 

Οι πλέον δημιουργικοί συμμετέχοντες επέδειξαν τα χαμηλότερα επίπεδα διέγερσης κατά τις δραστηριότητες αυτές, γεγονός που υποδηλώνει την έλλειψη συναισθηματικών αναστολών.

 

"Η έλλειψη συναισθηματικών αναστολών, υπό την μορφή ψυχοπαθούς τόλμης, είναι δομικό χαρακτηριστικό κάποιων δημιουργικών προσωπικοτήτων και συνδέεται λειτουργικά με την δημιουργική διαδικασία", αναφέρουν οι ερευνητές στη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της έρευνας. "Ένα δημιουργικό πεδίο πιθανά μετασχηματίζει το άτομο σε μία περισσότερο αλαζονική ή ανέντιμη προσωπικότητα, αλλά ίσως και να επιλέγει ενεργά τέτοιου είδους προσωπικότητες, όχι επειδή έχουν δυσάρεστα χαρακτηριστικά, αλλά επειδή τα χαρακτηριστικά αυτά ουσιαστικά συνδέονται με την δημιουργικότητα αυτή καθεαυτή."

 

Η έρευνα αποτελούνταν από τρεις ενότητες και εξέταζε όχι μόνο την επιστημονική, αλλά και την καλλιτεχνική δημιουργικότητα. Αρχικά η Galang ζήτησε από τους 503 συμμετέχοντες να συμπληρώσουν ένα online ερωτηματολόγιο, προκειμένου να μετρήσει τον ναρκισσισμό, την διπροσωπία και τον μακιαβελισμό όσων απάντησαν. Ένα δεύτερο πείραμα ταυτοποιούσε στοιχεία τόλμης, κακίας και έλλειψης αναστολών/απώλειας ελέγχου σε δείγμα 250 φοιτητών. Και στις δύο ενότητες οι συμμετέχοντες ερωτήθηκαν για τη δημιουργική τους δραστηριότητα και επιτυχίες, συμπεριλαμβανομένων των βραβείων, βιβλιογραφικών παραπομπών, δημοσιεύσεις, πωλήσεις έργων τέχνης και εφευρέσεις. 

 

"Το εύρημα μας ήταν πως [τα δείγματα δημιουργικότητας] συνδέονται με την σκοτεινή τριάδα του ναρκισσσιμού και της ψυχοπάθειας, αλλά η ισχυρότερη συσχέτιση αφορούσε την ψυχοπαθολογική τόλμη" εξηγεί η Galang.

 

Στο τελικό πείραμα ζητήθηκε από 93 φοιτητές να συμμετάσχουν σε μία σειρά από δραστηριότητες - παιχνίδια σχετιζόμενα με την αποκλίνουσα σκέψη-  ενώ οι ερευνητές μετρούσαν την ηλεκτρική αγωγιμότητα του δέρματος τους, στην ουσία τα επίπεδα στρες τους. Οι πλέον δημιουργικοί συμμετέχοντες  επέδειξαν τα χαμηλότερα επίπεδα διέγερσης κατά τις δραστηριότητες αυτές, γεγονός που υποδηλώνει την έλλειψη συναισθηματικών αναστολών. "Συνολικά, [οι τρεις] μελέτες στηρίζουν τις βασικές υποθέσεις του μοντέλου σχετικά με την ύπαρξη συσχέτισης, ανάμεσα στην έλλειψη συναισθηματικών αναστολών και την δημιουργικότητα", γράφουν οι ερευνητές. 

 

Παλαιότερες έρευνες που μελετούσαν την εμφάνιση ψυχοπαθολογικών χαρακτηριστικών σε διάφορα επαγγέλματα δεν τοποθετούσαν τους καλλιτέχνες ιδιαίτερα υψηλά στο φάσμα αυτό. Στο βιβλίο του Η Σοφία των Ψυχοπαθών: τι μπορούν να μας διδάξουν οι Άγιοι, Κατάσκοποι και Κατά Συρροήν Δολοφόνοι για την επιτυχία, ο Kevin Dutton κατατάσσει ως εξής τα επαγγέλματα που πιθανότερα προσελκύουν ψυχοπαθείς: στην κορυφή της λίστας βρίσκονται τα διευθυντικά στελέχη, ακολουθούν οι δικηγόροι, ενώ οι καλλιτέχνες σύμφωνα με τις αξιολογήσεις του έχουν ελάχιστες πιθανότητες. Αυτό, όμως, δεν αντικρούει αναγκαστικά τα ευρήματα της Galang. "Ο ισχυρισμός μας δεν είναι ότι προκειμένου κάποιος να είναι δημιουργικός, πρέπει να έχει χαρακτηριστικά ψυχοπαθούς, το οποίο θα ήταν ανόητο, αλλά ότι σε κάποια ιδιαίτερα δημιουργικά άτομα η δημιουργικότητα και τα [ψυχοπαθολογικά] χαρακτηριστικά προσωπικότητας προκύπτουν από την ίδια πηγή: μία συγκεκριμένη διαμόρφωση του εγκεφάλου και την ντοπαμίνη", γράφει η Galang.

 

Η Galang αναφέρει μάλιστα πως τα αποτελέσματα της έρευνας δεν πρέπει να προκαλούν φόβο για τους διαφορετικά σκεπτόμενους. Αντίθετα θα μπορούσαν να βοηθήσουν να καλλιεργηθεί η δημιουργικότητα "στο εκπαιδευτικό και το επαγγελματικό περιβάλλον", ενθαρρύνοντας την "καλλιέργεια μορφών τόλμης και ταυτόχρονα προσπαθώντας να αμβλύνουν τις πιο επιβλαβείς μορφές έλλειψης αναστολών."

 

Αναλογιστείτε μόνο τι θα είχε συμβεί, αν ο Χάνιμπαλ Λέκτερ είχε διδαχθεί να διοχετεύει την απουσία συναισθηματικών αναστολών του στην τέχνη! 

 

Στοιχεία από το Hyperallergic