Σύμφωνα με τη γραπτή παράδοση ιδρύθηκε από τους Αχαιούς της Σπάρτης, οι οποίοι με επικεφαλής τον Πρευγένη, το γιο του Πατρέα, ήλθαν εδώ, όταν εκδιώχθηκαν από  τους  Δωριείς.

Το διάστημα μετά τη Μυκηναϊκή εποχή η Πάτρα δεν παίζει ουσιαστικά μεγάλο ρόλο σε σχέση με τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Από το 280 π.Χ. παρουσιάζει αξιόλογη πολιτική κίνηση. Ιδρύθηκε η Νέα Αχαϊκή Συμπολιτεία στην οποία αρχικά συμμετείχαν η Πάτρα, η Δύμη, η Τριταία και οι Φαρρές και αργότερα το Αίγιο, Βούρα, Αιγείρα, Λεόντιο, Πελλήνη και Κερύνεια.

Μετά την Ρωμαϊκή κατάκτηση της Ελλάδας το 146 π.Χ. γίνεται από τον Αύγουστο, ρωμαϊκή αποικία.

Τη Ρωμαϊκή περίοδο η Πάτρα γνωρίζει τη μεγαλύτερη ακμή της, όταν το λιμάνι της, εξαιτίας της καταστροφής της Κορίνθου, παίζει πλέον πρωτεύοντα ρόλο στην επικοινωνία.

Τότε χτίζονται πολλά δημόσια κτήρια και η Πάτρα γίνεται μια κοσμοπολίτικη πόλη.

Γύρω στο 300μ.Χ., όμως, αρχίζει η παρακμή, πιθανότατα λόγω ενός ισχυρού σεισμού που έπληξε όλη τη Β.Δ. Πελοπόννησο.

Τον 9ο αιώνα η Πάτρα ακμάζει εκ νέου. Έκτοτε ακολουθεί τις τύχες του Βυζαντινού κράτους.

Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους η Πάτρα αναπτύσσεται ταχύτατα χάρη στο λιμάνι και στο εμπόριο που διεξάγεται μέσω αυτού.

Η καλλιτεχνική και πνευματική ζωή της πόλης είναι έντονη ενώ χτίζονται και πολλά νεοκλασικά κτήρια. Μερικά επιβιώνουν μέχρι σήμερα.

Στις μέρες μας η Πάτρα περιλαμβάνεται μέσα στις σπουδαιότερες Ελληνικές πόλεις και το λιμάνι της εξακολουθεί να παίζει πρωτεύοντα ρόλο.