Τα Χριστούγεννα είναι συνήθως συνώνυμα της χαράς, των εορτών, και της κοινωνικής σύνδεσης. Ωστόσο, για πολλούς ανθρώπους, η περίοδος αυτή μπορεί να είναι γεμάτη στρες, πίεση και συναισθηματικές δυσκολίες.

Τα έντονα ερεθίσματα αυτής της περιόδου, από τις οικογενειακές συγκεντρώσεις μέχρι τις οικονομικές υποχρεώσεις, μπορούν να ενισχύσουν προϋπάρχοντα συναισθήματα μοναξιάς, άγχους ή καταθλιπτικής διάθεσης.

Οι πιο συνηθισμένες ψυχικές δυσκολίες κατά την περίοδο των Χριστουγέννων

Άγχος και στρες:
Οι προσδοκίες για την οργάνωση των "τέλειων" Χριστουγέννων, η αγορά δώρων, οι κοινωνικές εκδηλώσεις, και η προετοιμασία φαγητών μπορούν να προκαλέσουν συναισθήματα υπερκόπωσης και στρες. Αυτές οι πιέσεις εντείνονται όταν κάποιος αισθάνεται ότι δεν έχει επαρκή χρόνο, χρήματα, ή ενέργεια.

Μοναξιά:
Για άτομα που ζουν μακριά από οικογένεια ή έχουν βιώσει απώλεια αγαπημένων προσώπων, τα Χριστούγεννα μπορεί να είναι μια υπενθύμιση της απουσίας αυτών των σχέσεων. Οι εικόνες της "τέλειας" οικογενειακής γιορτής που προβάλλονται στα μέσα ενημέρωσης συχνά ενισχύουν το αίσθημα μοναξιάς.

Οικονομική πίεση:
Οι αυξημένες δαπάνες για δώρα, φαγητά, και κοινωνικές δραστηριότητες αποτελούν συχνή πηγή άγχους, ιδιαίτερα για άτομα που βρίσκονται ήδη σε οικονομική δυσχέρεια.

Καταθλιπτική διάθεση:
Για πολλούς ανθρώπους, η εορταστική περίοδος είναι γεμάτη απαιτήσεις, οι οποίες μπορεί να φέρουν στην επιφάνεια συναισθήματα αποτυχίας, χαμηλής αυτοεκτίμησης, ή αίσθημα έλλειψης νοήματος.

Πώς η θεραπεία εστιασμένη στην ενσυναίσθηση/συμπόνια μπορεί να βοηθήσει

Η θεραπεία εστιασμένη στην ενσυναίσθηση/συμπόνια (Compassion-Focused Therapy - CFT), που αναπτύχθηκε από τον Paul Gilbert, βοηθά τα άτομα να αναπτύξουν μια βαθύτερη αίσθηση καλοσύνης και αποδοχής προς τον εαυτό τους και τους άλλους.

Αυτή η προσέγγιση μπορεί να είναι εξαιρετικά βοηθητική κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, ειδικά για εκείνους που δυσκολεύονται ψυχικά.

1. Καλλιέργεια αυτο-ενσυναίσθησης/συμπόνιας 

Η αυτο-ενσυναίσθηση/συμπόνια αφορά στην αποδοχή των δικών μας αδυναμιών και στην υποστήριξη του εαυτού μας σε στιγμές δυσκολίας. Αντί να επικρίνουμε τον εαυτό μας για το ότι δεν ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες, μπορούμε να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να νιώθει τα συναισθήματά του και να τα αντιμετωπίζουμε με καλοσύνη.

Πρακτική άσκηση:
Όταν αισθάνεστε πίεση ή αποτυχία, δοκιμάστε να πείτε στον εαυτό σας:
«Είναι φυσιολογικό να νιώθω έτσι. Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται το ίδιο. Θα είμαι καλός/ή με τον εαυτό μου και θα τον στηρίξω». 

2. Εστίαση στο παρόν

Το άγχος ενισχύεται από την υπερβολική εστίαση σε μελλοντικές υποχρεώσεις ή από σκέψεις για παρελθοντικά λάθη. Η συγκεκριμένη προσέγγιση προτείνει την καλλιέργεια της παρουσίας στο "τώρα", ώστε να μειώνεται η ψυχική υπερδιέγερση.

Πρακτική άσκηση:
Καθίστε ήρεμα για λίγα λεπτά, παρατηρήστε την αναπνοή σας και περιγράψτε στον εαυτό σας κάτι από το περιβάλλον σας που βρίσκετε όμορφο (π.χ., τα χριστουγεννιάτικα φώτα, η μυρωδιά του φαγητού).

3. Αναγνώριση και επεξεργασία των συναισθημάτων

Η προσέγγιση αυτή επίσης προτρέπει την αποδοχή όλων των συναισθημάτων, θετικών ή αρνητικών. Αντί να αποφεύγουμε δυσάρεστα συναισθήματα, μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε και να τα δούμε ως μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας.

Πρακτική άσκηση:
Δοκιμάστε να γράψετε σε ένα χαρτί: «Τι νιώθω αυτή τη στιγμή;» και «Τι μπορώ να κάνω για να φροντίσω τον εαυτό μου;».

Συμβουλές για μια πιο ήρεμη εορταστική περίοδο 

Μειώστε τις προσδοκίες:
Αντί να προσπαθείτε να έχετε "τέλεια" Χριστούγεννα, εστιάστε σε στιγμές που φέρνουν πραγματική σύνδεση και χαρά.

Ζητήστε υποστήριξη:
Μιλήστε σε φίλους, οικογένεια, ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας αν αισθάνεστε ότι το έχετε ανάγκη.

Δώστε χρόνο στον εαυτό σας:
Περάστε χρόνο κάνοντας κάτι που αγαπάτε – ένα βιβλίο, έναν περίπατο, ή μια απλή συζήτηση με έναν φίλο.
Μάθετε να λέτε και «όχι»:
Μην αισθάνεστε υποχρεωμένοι να συμμετάσχετε σε κάθε δραστηριότητα ή πρόσκληση. Αφιερώστε χρόνο για αυτο-φροντίδα.

Η περίοδος των Χριστουγέννων είναι διαφορετική για κάθε άνθρωπο. Με κατανόηση και αυτο-ενσυναίσθηση/συμπόνια, μπορείτε να δημιουργήσετε μια εμπειρία που είναι λιγότερο απαιτητική και πιο ευχάριστη. 

…Και να θυμάστε ότι “η ζωή αποτελείται από μικρές-μικρές χαρές που κάνουν μια μεγάλη”! Χαρείτε, λοιπόν, αυτές τις μικρές χαρές, χωρίς να επικρίνετε τον εαυτό σας για αυτά που δεν έχετε ή για αυτά που δεν πετύχατε. Επικεντρωθείτε σε όλα αυτά που έχετε, και ίσως να νιώσετε πολύ πιο τυχεροί και πλούσιοι.

Ο χρόνος είναι πάντα με το μέρος σας για να πετύχετε περισσότερα.