Βρισκόμαστε στο μακρινό 1999, την χρονιά που για πολλούς θεωρείται αν όχι η καλύτερη, σίγουρα μία από τις πιο σημαντικές και καθοριστικές για το σινεμά, με ταινίες όπως (πάρτε βαθιά ανάσα) The Matrix, Toy Story 2, The Sixth Sense, Eyes Wide Shut, Fight Club, The Blair Witch Project, American Beauty, The Iron Giant, Being John Malkovich, The Insider, Ghost Dog: The Way of the Samurai, The Straight Story και πολλές, πολλές άλλες. Κάθε μία πρόσφερε κάτι μοναδικό στον κινηματογραφικό κόσμο, ανατρέποντας συμβάσεις και φέρνοντας καινούργιες προοπτικές στη σκηνοθεσία, τη γραφή και τις ερμηνείες.

Στις 10 Δεκεμβρίου εκείνης της χρονιάς, στους κινηματογράφους των Ηνωμένων Πολιτειών, όταν τα φώτα έσβησαν και η αίθουσα βυθίστηκε στη σιωπή, μια απειλητική μουσική άρχισε να γεμίζει τον χώρο, ενώ στο μεγάλο λευκό πανί, άνθρωποι με τσουγκράνες και καραμπίνες τρέχουν αναστατωμένοι. Και τότε, είναι η στιγμή που ακούγεται μια φράση σε μαύρο φόντο που θα μας στοιχειώσει για το υπόλοιπο της ταινίας: «Αγαπάς την αδελφή σου; Αν βγάλεις άχνα, ξέρεις τι θα συμβεί μετά.» Αυτή είναι η αρχική σκηνή της ταινίας Το Πράσινο Μίλι, μια εισαγωγή που προϊδεάζει τον θεατή πως πρόκειται να βιώσει ένα συναισθηματικά φορτισμένο και μοναδικό ταξίδι.

Αυτή η φράση όμως δεν θα στοιχειώσει μόνο εσένα, αλλά κυρίως την ίδια την ιστορία και, πάνω απ' όλα, τον κεντρικό ήρωα. Ο Πολ Έντζκομπ, ο δεσμοφύλακας που υπηρέτησε στην πτέρυγα των μελλοθανάτων κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Κραχ, διηγείται στην φίλη του, σε έναν οίκο ευγηρίας, εκείνο το βροχερό απόγευμα, τι ήταν το «Τελευταίο Μίλι» και γιατί το αποκαλούσαν «Το Πράσινο Μίλι», εξαιτίας του πατώματος που είχε το χρώμα μαραμένου μοσχολέμονου. Στην πτέρυγα υπήρχε η ηλεκτρική καρέκλα, «Γριά Σπίθα» ήταν το παρατσούκλι της. Της μοιράζεται επίσης ότι εκείνη τη χρονιά, το 1935, υπέφερε από ουρολοίμωξη, ήταν όμως και η χρονιά του Τζον Κόφι και των δύο νεκρών κοριτσιών. Μα τι υπέροχος τρόπος εισαγωγής στον κόσμο που έχει δημιουργήσει ο σκηνοθέτης! Έχουν περάσει μόλις 9 λεπτά και εσύ, συναισθηματικά, έχεις ήδη βυθιστεί πλήρως στην ιστορία.

Η πλοκή της συνοψίζεται σε δύο γραμμές – στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει πλοκή με την κλασική έννοια. Εστιάζει σε έναν θανατοποινίτη με υπερφυσικές δυνάμεις και τη σχέση του με τον φύλακά του. Σε σκηνοθεσία και παραγωγή του Φρανκ Ντάραμποντ, βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Στίβεν Κινγκ από το 1996.

Ο Αμερικανός σκηνοθέτης έχει συνδέσει το όνομά του με τρεις από τις πιο εμβληματικές κινηματογραφικές μεταφορές έργων του Στίβεν Κινγκ. Πρόκειται για τα The Shawshank Redemption (1994), The Green Mile (1999) και, οκτώ χρόνια αργότερα, το The Mist (2007). Και οι τρεις ταινίες συγκαταλέγονται στις καλύτερες μεταφορές ιστοριών του Κινγκ στη μεγάλη οθόνη, σύμφωνα με ένα μεγάλο μέρος του σινεφίλ κοινού. Ένας από τους λόγους που οι μεταφορές του Ντάραμποντ ξεχωρίζουν, πρέπει να είναι η βαθιά κατανόηση που έχει για τους χαρακτήρες, τις ιστορίες και τα σύμπαντα που δημιουργεί ο Κινγκ.

Ο Ντάραμποντ σε καλωσορίζει σε ένα σκοτεινό παραμύθι, ένα παραμύθι που συνορεύει με την πραγματικότητα αλλά ποτέ δεν τη συναντά – ούτε τη χρειάζεται. Μέσα από αυτή την ονειρική ατμόσφαιρα καταφέρνει να αφηγηθεί πανανθρώπινες ιστορίες χωρίς να βασίζεται στον ρεαλισμό που θα περίμενε κανείς.

Στο Πράσινο Μίλι, ο τρόμος και η ανθρωπιά συνυπάρχουν αρμονικά, δημιουργώντας μια βαθιά συναισθηματική εμπειρία. Η πρώτη εικόνα του Τζον Κόφι, του αγαθού, φαινομενικά αθώου γίγαντα, συνοδεύεται από την προειδοποίηση του συναδέλφου του Πολ Έντζκομπ: «Θα σου παγώσει το αίμα όταν μάθεις το έγκλημα που διέπραξε». Και εσύ, ως θεατής, αναρωτιέσαι: Πώς είναι δυνατόν; Πώς μπορεί αυτό το ντροπαλό, ευγενικό πλάσμα να έχει διαπράξει κάτι τόσο απάνθρωπο; Η ταινία, ωστόσο, δεν δίνει άμεσα απαντήσεις. Αντίθετα, θέτει ερωτήματα, αφήνοντας τον θεατή να βυθιστεί στις περίπλοκες αντιφάσεις της ανθρώπινης φύσης.

Το Πράσινο Μίλι εκτυλίσσεται σε ένα από τα πιο φρικτά μέρη που μπορεί να βρεθεί κανείς – την πτέρυγα των μελλοθανάτων. Παρόλα αυτά, καταφέρνει να εκπέμπει μια ζεστασιά που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη φύση του χώρου. Ο ίδιος ο Πολ Έντζκομπ περιγράφει την πτέρυγα σαν μια εντατική σε νοσοκομείο και ότι οι φύλακες δεν πρέπει να τρομάξουν τους φυλακισμένους περισσότερο από όσο είναι ήδη τρομοκρατημένοι. Ωστόσο, σε αυτό το απομονωμένο “ησυχαστήριο”, όπου οι τρόφιμοι δεν βρίσκονται για να ηρεμήσουν, αλλά για να πληρώσουν με τη ζωή τους τα πιο ειδεχθή εγκλήματα, αναδύονται έννοιες όπως η συμπόνια, η λύτρωση και η ελπίδα.

Και ο Τζον Κόφι, ένας χαρακτήρας που δεν ακολουθεί την κλασική ανάπτυξη του ήρωα, αλλά λειτουργεί περισσότερο ως σύμβολο, βρίσκεται εκεί όχι για να εκπληρώσει έναν σκοπό αλλά για να εκφράσει βαθύτερα συναισθήματα και αλήθειες. Ξαπλωμένος λοιπόν στο κελί του, γυρνάει την πλάτη του τόσο στον φύλακα όσο και στους θεατές και μας λέει: «Είμαι κουρασμένος». Κουρασμένος από τη μοναξιά που τον κατατρέχει, σαν «σπουργίτι στη βροχή». Κουρασμένος από την αδιάκοπη κακία που διαπερνά τον κόσμο και τον ατέλειωτο πόνο που γεμίζει τα αυτιά του καθημερινά. Αυτή η ομολογία, γεμάτη θλίψη και απελπισία, αποκαλύπτει έναν άνθρωπο συντετριμμένο από το βάρος της ίδιας της ύπαρξής του.

Για αυτούς, αλλά και για πολλούς άλλους λόγους, Το Πράσινο Μίλι, 25 χρόνια μετά, συνεχίζει να συγκινεί και να εμπνέει, ανεξαρτήτως του πόσες φορές το παρακολουθήσεις.