Έχει γίνει ήδη viral

Μια πρόσφατη φήμη που κυκλοφορεί ευρέως στα social media υποστηρίζει ότι ερευνητές ανακάλυψαν τεράστιες υπόγειες δομές κάτω από τις πυραμίδες της Γκίζας, οι οποίες εκτείνονται εκατοντάδες μέτρα σε βάθος και περιλαμβάνουν σπειροειδείς και κυλινδρικές κατασκευές. Η ανακάλυψη αυτή, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, βασίζεται σε προηγμένες τεχνολογίες όπως το ραντάρ διείσδυσης εδάφους (GPR), δορυφορικές εικόνες SAR και τομογραφία Doppler. Ωστόσο, η εγκυρότητα αυτών των ισχυρισμών παραμένει υπό αμφισβήτηση, καθώς υπάρχουν σοβαροί λόγοι που υποδεικνύουν ότι μπορεί να πρόκειται για υπερβολή ή ακόμα και παραπληροφόρηση. Ας εξετάσουμε τι λέγεται ότι αποκαλύφθηκε και γιατί η επιστημονική κοινότητα πιθανότατα δεν το αποδέχεται ακόμα.

Τι Ισχυρίζεται η Έρευνα

Σύμφωνα με τις αναφορές, μια ερευνητική ομάδα από την Ιταλία εντόπισε δομές που ξεκινούν από τη βάση της Μεγάλης Πυραμίδας και κατεβαίνουν σε βάθος τουλάχιστον 600 μέτρων. Αυτές οι κατασκευές περιγράφονται ως τεράστιες, σπειροειδείς και κυλινδρικές, με διάμετρο που φτάνει τα 80 μέτρα σε ορισμένα σημεία, και συνδέονται με ένα εκτεταμένο υπόγειο δίκτυο που εκτείνεται για χιλιόμετρα κάτω από την έρημο της Γκίζας. Οι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας υπονοούν ότι τέτοιες κατασκευές δεν ταιριάζουν με το γνωστό τεχνολογικό επίπεδο των αρχαίων Αιγυπτίων της 4ης Δυναστείας (περίπου 2600 π.Χ.), αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο είτε μιας άγνωστης προηγμένης τεχνολογίας, είτε ακόμα και της εμπλοκής προγενέστερων πολιτισμών.

Οι μέθοδοι που φέρονται να χρησιμοποιήθηκαν περιλαμβάνουν το GPR, το οποίο μπορεί να ανιχνεύσει κενά και δομές κάτω από το έδαφος, το SAR (Synthetic Aperture Radar) για τη χαρτογράφηση από δορυφόρους, και την τομογραφία Doppler, που συνήθως εφαρμόζεται σε ιατρικές ή γεωλογικές μελέτες. Οι ισχυρισμοί αυτοί συνοδεύονται συχνά από εντυπωσιακές περιγραφές, όπως η πιθανότητα οι πυραμίδες να αποτελούσαν μέρος ενός ευρύτερου συστήματος, ίσως με ενεργειακό ή τελετουργικό σκοπό.

Λόγοι Αμφισβήτησης

Παρά τον εντυπωσιασμό που προκαλούν τέτοιες δηλώσεις, υπάρχουν πολλοί λόγοι που καθιστούν την έρευνα αυτή αμφίβολη ή μη πειστική, τουλάχιστον με βάση τα τρέχοντα δεδομένα:

1. Έλλειψη Επίσημης Τεκμηρίωσης
   Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει δημοσιευμένη μελέτη σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό που να υποστηρίζει αυτούς τους ισχυρισμούς. Οι ανακαλύψεις στην Αίγυπτο, ιδιαίτερα στη Γκίζα, ελέγχονται αυστηρά από το Υπουργείο Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, και σημαντικά ευρήματα δημοσιοποιούνται με επίσημες ανακοινώσεις. Αντίθετα, αυτές οι πληροφορίες φαίνεται να προέρχονται από μη επαληθευμένες πηγές, όπως αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή μη peer-reviewed εργασίες (π.χ., ένα έγγραφο του 2022 στο arXiv που δεν έχει γίνει αποδεκτό ευρέως).
2. Τεχνολογικές Δυσκολίες
   Το GPR και το SAR είναι ισχυρά εργαλεία, αλλά έχουν περιορισμούς. Το GPR σπάνια διεισδύει πέρα από 30-50 μέτρα σε πυκνά εδάφη όπως ο ασβεστόλιθος της Γκίζας, πόσο μάλλον τα 600 μέτρα που αναφέρονται. Το SAR μπορεί να χαρτογραφήσει επιφανειακές αλλαγές, αλλά δεν ανιχνεύει δομές σε τέτοιο βάθος χωρίς φυσική επαλήθευση. Η τομογραφία Doppler, από την άλλη, δεν είναι τυπικό εργαλείο για αρχαιολογία και η χρήση της εδώ φαίνεται ασαφής ή υπερβολική.
3. Αρχαιολογική Αληθοφάνεια
   Η κατασκευή δομών 600 μέτρων βάθους με σπειροειδή σχήματα απαιτεί μηχανική ικανότητα που υπερβαίνει κατά πολύ τις δυνατότητες της εποχής του Χέοπα. Οι βαθύτερες γνωστές υπόγειες κατασκευές στη Γκίζα, όπως το Φρέαρ του Οσίριδος, φτάνουν τα 30 μέτρα, και ακόμα κι αυτές θεωρούνται εξαιρετικές. Η μεταφορά εκατομμυρίων τόνων υλικού και η στήριξη τέτοιων δομών χωρίς σύγχρονα μέσα (π.χ., τσιμέντο, ατσάλι) είναι πρακτικά ανέφικτη με τα γνωστά εργαλεία της εποχής (χάλκινα σκεπάρνια, ξύλινοι μοχλοί).
4. Σύγκριση με Επιβεβαιωμένες Ανακαλύψεις
   Πρόσφατες, τεκμηριωμένες έρευνες (π.χ., το 2024 στο Δυτικό Νεκροταφείο) εντόπισαν μικρές δομές σε βάθος 2-10 μέτρων, όπως μια L-σχήματος κατασκευή, που ταιριάζουν με τάφους ή διαδρόμους. Η κλίμακα των 600 μέτρων και τα «2 χιλιόμετρα δικτύου» που αναφέρονται στους ισχυρισμούς είναι δυσανάλογα μεγαλύτερη και δεν έχουν φυσική ή ιστορική βάση.
5. Ιστορικό Συνωμοσιολογίας
   Η Γκίζα συχνά γίνεται στόχος υπερβολικών θεωριών (π.χ., πυραμίδες ως σταθμοί ενέργειας, έργα εξωγήινων). Οι παρόμοιοι ισχυρισμοί για τεράστιες υπόγειες δομές τροφοδοτούνται από εναλλακτικές αφηγήσεις, αλλά σπάνια συνοδεύονται από απτά στοιχεία, όπως φωτογραφίες ανασκαφών ή δείγματα υλικών.

Η ιδέα τεράστιων υπόγειων δομών κάτω από τις πυραμίδες της Γκίζας είναι συναρπαστική και τροφοδοτεί τη φαντασία. Ωστόσο, χωρίς επίσημα δεδομένα, φυσική επαλήθευση ή λογική σύνδεση με τις γνωστές ικανότητες των αρχαίων Αιγυπτίων, οι ισχυρισμοί αυτοί παραμένουν στη σφαίρα της εικασίας. Οι πραγματικές ανακαλύψεις στη Γκίζα—όπως κρυφοί θάλαμοι ή μικροί διάδρομοι—είναι εντυπωσιακές από μόνες τους, αλλά δεν χρειάζονται υπερβολές για να αποδείξουν τη μεγαλοφυΐα του πολιτισμού που τις δημιούργησε. Μέχρι να εμφανιστούν αδιάσειστα στοιχεία, η «έρευνα» αυτή πρέπει να αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό, ως πιθανή υπερβολή ή παρανόηση μικρότερων, πραγματικών ευρημάτων.