Μπορούν οι άνθρωποι να ζήσουν για πολύ καιρό στο διάστημα; Τι συνέπειες επιφέρει η μακροχρόνια έλλειψη βαρύτητας στην ανθρώπινη υγεία; Αυτά είναι μόνο δύο από τις χιλιάδες ερωτήματα στα οποία έψαχναν απάντηση Αμερικανοί, Σοβιετικοί και Ρώσοι επιστήμονες τις τελευταίες έξι δεκαετίες, παλεύοντας για την οριστική επικράτηση στην κούρσα για την κατάκτηση του διαστήματος. Έναν αγώνα που πραγματοποιήθηκε στη σκιά του Ψυχρού Πολέμου, ο οποίος, όμως, έθεσε τις βάσεις για τα πρώτα, δειλά βήματα του ανθρώπινου είδους έξω από τον μικρό γαλάζιο πλανήτη μας.

Φυσικά, ξεχωριστό κεφάλαιο στην σκληρή αυτή μάχη των πρώην υπερδυνάμεων αποτελεί και η κατασκευή δύο μοναδικών διαστημικών σταθμών, του αμερικανικού Skylab και του σοβιετικού Mir, που συνέβαλαν καθοριστικά στην καλύτερη κατανόηση του διαστήματος από την πάντα διψασμένη για νέες ανακαλύψεις επιστημονική κοινότητα.

Τα χρόνια πέρασαν, ο Ψυχρός Πόλεμος έληξε (;) και τη θέση των δύο αυτών τοτέμ της διαστημικής εποποιίας πήρε ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός - ένα project που μετράει ήδη περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια παρουσίας στο διάστημα και για την υλοποίηση του οποίου συνεργάστηκαν ή εξακολουθούν να συνεργάζονται με διάφορους τρόπους συνολικά εικοσιπέντε χώρες.

Πριν από μερικές ημέρες, ο ISS (από το αγγλικό «International Space Station»), μας έκανε να κοιτάξουμε ξανά ψηλά. Αιτία, η προγραμματισμένη διόρθωση της τροχιάς του, μια διαδικασία που απαιτούσε ιδιαίτερα λεπτούς χειρισμούς αλλά και με ιδιαίτερη σημασία για την εξακολούθηση της λειτουργίας του. Με αφορμή αυτή την σημαντική περίσταση, ιδού μερικά πράγματα που οφείλεις να γνωρίζεις γι' αυτόν:

«Κατοικείται» αδιάκοπα εδώ και 14 χρόνια χρόνια

Οι πρώτοι «ένοικοι» κατέφθασαν σε αυτόν τον Νοέμβριο του 2000. Αυτό είναι και το ρεκόρ για την πιο μακροχρόνια, αδιάλλειπτη ανθρώπινη παρουσία στο διάστημα.

Στην κατασκευή του συμμετείχαν πέντε διαφορετικές διαστημικές υπηρεσίες

Των ΗΠΑ (NASA), της Ρωσίας (Roscosmos), της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ESA), της Ιαπωνίας (JAXA) και του Καναδά (CSA).

Η συναρμολόγησή του έγινε σταδιακά

Σήμερα ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός αποτελείται από 14 διαφορετικούς χώρους στους οποίους ζουν κι εργάζονται οι αστροναύτες αλλά και από διάφορα επιμέρους λειτουργικά τμήματα. Κάθε κομμάτι που χρειάστηκε για την κατασκευή του μεταφέρθηκε στο διάστημα είτε από αμερικανικά διαστημικά λεωφορεία, είτε από ρωσικούς πυραύλους Proton και Soyuz.

Είναι χωρισμένος σε αμερικανικό και ρωσικό τομέα

Περίπου σαν το Βερολίνο, μια φορά κι έναν καιρό... Να σημειωθεί ότι ενώ το ρωσικό κομμάτι του σταθμού χρησιμοποιείται αποκλειστικά από Ρώσους κοσμοναύτες, ο αμερικανικός τομέας φιλοξενεί τακτικά αστροναύτες κι άλλων εθνικοτήτων.

Έχει έκταση περίπου όσο ένα γήπεδο ποδοσφαίρου

Και το βάρος του ξεπερνά τους τετρακόσιους πενήντα τόνους.

Περιστρέφεται γύρω από τη Γη σε απόσταση τετρακοσίων περίπου χιλιομέτρων

Πραγματοποιεί δηλαδή την περιφορά του γύρω από τον πλανήτη μας σε ύψος που οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν ως Χαμηλή Γήινη Τροχιά (LEO στα αγγλικά ή, αλλιώς, Low Earth Orbit)

Και χάνει σε ύψος ενάμισι χιλιόμετρο το μήνα

Η διόρθωση της τροχιάς του πραγματοποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα, είτε με τους δικούς του κινητήρες, είτε με τη βοήθεια κάποιου διαστημικού σκάφους που πραγματοποιεί επίσκεψη για τη μεταφορά αστροναυτών ή εφοδίων σε αυτόν.

Οι αστροναύτες που ζουν στον ISS βλέπουν τον ήλιο ν' ανατέλλει δεκαέξι φορές την ημέρα

Λογικό, αν αναλογιστεί κανείς ότι πραγματοποιεί μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον πλανήτη μας κάθε ενενήντα περίπου λεπτά, με ταχύτητα που ξεπερνά τα 27.000 χιλιόμετρα την ώρα.

Οι μέχρι σήμερα ένοικοί του ξεπερνούν τους 200

Και κατάγονται από δεκαπέντε διαφορετικές χώρες.

Σχεδιάστηκε για να φιλοξενεί έξι ενοίκους κάθε φορά

Σε σχέση με τις τεράστιες διαστάσεις του Σταθμού, ο διαθέσιμος χώρος για τους αστροναύτες είναι μάλλον περιορισμένος.

Την ενέργεια που χρειάζεται για τις λειτουργίες του την εξασφαλίζει από ηλιακά πάνελ

Το συνολικό εμβαδόν των συλλεκτών, ξεπερνά τα τέσσερα στρέμματα.

Είαι το δεύτερο πιο λαμπερό αντικείμενο στον νυχτερινό ουρανό

Μετά από το φεγγάρι, φυσικά. Λόγω του μεγέθους του, της εγγύτητάς του στη Γη αλλά και των υλικών από τα οποία είναι κατασκευασμένος, ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός είναι εξίσου λαμπερός με την Αφροδίτη. Κάποιες φορές, μάλιστα, είναι ορατός ακόμη και κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να μετακινηθούν αστροναύτες προς και από αυτόν

Μετά από την οριστική απόσυρση των αμερικανικών διαστημικών λεωφορείων το 2011, το μοναδικό διαθέσιμο «μεταφορικό μέσο» για τους αστροναύτες / κοσμοναύτες είναι οι πύραυλοι Soyuz.

Ωστόσο, οι μη επανδρωμένες πτήσεις για λόγους ανεφοδιασμού είναι αρκετά συχνές

Εννοείται ότι δεν λείπουν και τα ατυχήματα: Στις 28 Οκτωβρίου 2014, ένας από τους πυραύλους ανεφοδιασμού που προορίζονταν για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό καταστράφηκε λίγο μετά την απογείωσή του από τις εγκαταστάσεις της NASA στην περιοχή Wallops της Virginia. Ανάλογη αποτυχία γνώρισε και η ρωσική πλευρά στα τέλη του περασμένου Απρίλη, όταν οι χειριστές του μη επανδρωμένου μεταγωγικού διαστημικού σκάφους έχασαν τον έλεγχό του, με αποτέλεσμα αυτό να συντριβεί στη Γη.

Με ορμητήριο τον ISS έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα περισσότεροι από 200 διαστημικοί περίπατοι

Οι περισσότεροι εξ αυτών προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι πάντα απαραίτητες εργασίες συντήρησης.

Διαθέτει την πιο συγκλονιστική θέα του σύμπαντος

Προφανώς...

ΠΗΓΗ